ete kemiğe büründüm

ÖNSÖZ YAZISI

“Ben bir kitap okudum,
Kalem onu yazmadı,
Mürekkep eyler isem,
Yetmeye yedi deniz…”
Ne de güzel söylemiş Yunus Emre…
Bu tiyatro oyunu ‘Ete kemiğe büründüm, Yunus diye göründüm,’ sözleriyle, yaşamını özetleyen Yunus Emre’nin mürekkep eyleyemediği hikayesidir. Çok uzun yaşamanın karşılığı olarak Anadolu Selçuklu Devleti’nin dağılışına ve küllerinden dirilişine tanıklık yapan ozanımızın, kendini sığaya çektiği manevi bir yolculuktur. 13. Yüzyılın kanlı panoramasında insan kalabilmenin direnişidir. Bir büyük göçün hikayesi aslında anlatılmaya çabalanan…
Yunus Emre’nin yaşamını yönlendiren tarihi kişiler ve Anadolu’da yeniden yolunu belirleyen tasavvuf anlayışı, kimi zaman rivayetler, kimi zaman tarihin acımasız gerçekliği ya da ozanın nefesleriyle harmanlanarak tiyatro sahnesine taşınmaktadır.
Türk savaşçıların zorladığı Anadolu sınırları, 1071 yılındaki zaferle göçerlere ardına kadar açılır. Kıl çadırlı Türkmenlerin tahta kapılılara dönüşmesiyle Anadolu Selçuklu Devleti’nin kuruluşu tamamlanacaktır. Bir yanda haçlı seferleri, diğer taraftan sultan çocuklarının saltanat kavgalarıyla 13. Yüzyıl’ın ortalarına yaklaşılmıştır. ‘Ulu Sultan’ olarak göçerlerin gönlünü kazanan Alaeddin Keykubat’ın devleti altın çağındadır. Din adamlarından bilim adamlarına, sanatkarlarından tüccarlarına kadar dünyanın cazibe merkezine dönüşmüştür Anadolu toprakları…
Bu arada Moğol atlılarının Orta Asya bozkırlarındaki acımasızlıkları tedirginlik yaratmaktadır. Can derdine düşen göçerlerin yığınlar halinde Anadolu’ya sığınması devlet düzenini sıkıntıya sokar. Ulu Sultan’ın akıllıca yaklaşımıyla, sınır topraklarındaki tampon bölgelere göçerlerin yerleştirilmesiyle uçbeylikler oluşturulur. Sırada Moğollara karşı alınması gereken önlemler vardır. Zor dönemde Alaeddin Keykubat’ın zehirlenişi, Anadolu Selçuklu Devleti için karanlık günlerin habercisidir. Babasının cinayetinden sorumlu tutulan Sultan Gıyaseddin, sarayındaki tatlı hayatı tercih edince, devletin düzeni temelinden sarsılır. İlk yanlışı Türkmen devlet adamlarını tasfiyesiyle başlar. Ahi ve Türkmen liderler, göçerlere yapılan adaletsizliklerden huzursuzdur. En sonunda ‘Babailer İsyanı’ olarak bilinen ayaklanmayla Anadolu karışır. Bir halk hareketine dönüşen Türkmenlerin isyanı Selçuklu sultanını tahtından edecek kadar büyümüştür. Giderek kalabalıklaşan Türkmenler Konya’ya doğru yürümektedir. Son aşamada Selçuklu ordusu tarafından Malya Ovası’nda durdurularak kılıçtan geçirilirler. O kıyımın ortasında Taptuk Emre’nin yardımıyla dünyaya gelen Yunus Emre, Babailer isyanından geriye kalan kılıç artıklarındandır. Çok geçmeden devletin adaletsizliklerine Anadolu’yu işgal eden Moğolların acımasızlığı eklenir.
Taht kavgaları, iktidarın gücünü elinde tutmaya çalışan devlet adamlarının hainlikleri, acımasız komplolar, siyasi cinayetler, saymakla bitmeyen alçaklıklar silsilesi…
En fazla halkın ezildiği kara düzen; daha çok asker ve daha fazla vergi tahsilatı için yapmadığını bırakmayan iktidar…
Bu anlamsız savaşların dışında kalmaya çalışan Yunus Emre, kimi zaman karasabanın ardında analığının tarlasını sürecek, kimi zaman da devlete kaptırdıkları öküzün yerine boyunduruğu kendi boynuna geçirecektir. Bir şeyhin eteğine tutunmaya niyetlenince, dünyaya gelişine vesile olan Taptuk Emre’nin tekkesinde kendini bulur. Yol atasının kızına duyduğu aşktan ilahi aşkın gizemine uzanır. Çiğ iken pişer. Ham iken olgunlaşır. Aşk ateşinde ‘Bana seni gerek seni…’ diye kavrulur. Bir kül zerresine dönüşerek tasavvufun derinliklerinde savrulur. Bir olmanın, birliğe kavuşmanın umuduyla Kaf’tan Kaf’a yürüyüşlerinde halkının nefesi olur. Halk ozanının dilden dile dolaşan nefesleri yüzyıllar aşarak günümüze ulaşır.
“Ben gelmedim dava için,
Benim işim sevgi için,
Dostun evi gönüllerdir
Gönüller yapmaya geldim…”